Vida

Metal veya tahtadan yapılmış, iki yüzeyi birbirine birleştirmek için veya yüzeye bir cismi monte etmek için kullanılan, basit makinelere vida denir.

Vidayı tahtaya veya herhangi bir yüzeye vidalamak için tornavida ile kuvvet uygulayarak döndürmek gerekir.  Vida üzerinde iki diş arası uzaklık vida adımı olarak isimlendirilir. Vidanın  tam tur atması durumunda bir vida adımı kadar ilerleme sağlanır. Bu esnada zemin vidaya  R kadarlık bir tepki kuvveti uygular.

Vida için bir eşitlik çıkaralım. F kuvveti sayesinde vida bir tam tur yaptığında bu kuvvet F.2πr kadar iş yapmış olur. Buna karşılık vida, zemine a kadar saplanarak ‟R.a” kadar iş yapar. Enerjinin korunumu gereği; F2πr = R.a yazılır.

Vidada,
F = vidaya uygulanan kuvvet
r = Vida başının yarıçapı (kuvvet kolu )
a = vida adımı ( ardışık iki diş arsındaki mesafe )
n = dönme (devir) sayısı
h = Girme miktarı
R = zeminin tepki kuvveti ( direngen kuvvet ) olarak alınırsa
Vida başı bir tam dönüş yaptığında vida, vida adımı (a) kadar yol alır.
N kez döndüğünde ise
h = n . a kadar yol alır.
Kuvvet. Kuvvet kolu = Yük .Yük kolu eşitliğinden
F . 2πr = R . a dır.
Vidanın baş kısmı daire olduğu için bir turda kuvvet yolu dairenin çevre uzunluğu
kadar (2πr) olur.

Derleyen: Baki TURAN
Kaynak:  Atatürk Üniversitesi  Fizik Öğretmenliği Bölümü 1. Sınıf “Genel fizik”  Dersi Ders Notları (Baki TURAN); Açık Öğretim Fizik Ders Kitapları ve MEB Liseler İçin Fizik Dersi Ders Kitapları